Elazığ’ın her zaman gündeminde olan ve gündeminden düşmeyen belli başlı konular vardır. Bunlardan bir kaçını sayacak olursak;

Uluova sulama projesi,

Kuzova sulama projesi,

Şorşor deresi,

Yağmur suyu drenaj hattı…

24 Ocak'ta yaşanan 6.8 büyüklüğündeki depremle birlikte yıkılan ve yıkılacak olan evlerin, yapılan ve yapılacak olan konutların durumu,

Esnaflara verilecek olan veya verilen 50 bin TL kredi,

Şimdi de Elazığ’ın teşvik sisteminde 6. Bölgeden çıkarılması…

Bu nedenle;

Yerel medyada manşetler “SAHİPSİZ ELAZIĞ” diye atılmaya başlandı.

Görsel medyada “ELAZIĞIN SAHİBİ YOK” diye programlar yapılmaya başlandı. 

Sosyal medyada “BU MEMLEKETİN SAHİBİ YOK” diyerek veryansın edenlerin haddi var hesabı yok.

İki kelimeden oluşan; “SAHİPSİZ ELAZIĞ” cümleciği, her Elazığlının dilinde adeta pelesenk oldu…

Gerçekten bu memleket, bu Aziz Şehir; Elazığ sahipsiz mi? Bu memleketin, bu Aziz Şehrin sahibi yok mu?

Elbette var; ben, sen, o; biz, siz, onlar; hepimiz, hep birlikte bu şehrin sahipleriyiz.

Deprem sonrası mağduriyetlerin devam etmesi, başka bir vilayette meydana gelen sel felaketinden sonra yapılan uygulamaların farklı olması ve nihayetinde Elazığ’ın teşvik sisteminde 6. Bölgeden çıkarılması bardağı taşıran son damla oldu adeta.

Aslında daha önceden de bardak defalarca taşmıştı!

Bu defa da bardağı taşıran son damla; Elazığ’ın teşvik sisteminde 6. Bölgeden çıkarılması oldu.

21 Ağustos 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2846 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı Elazığ’da OSB’lerde yapılacak yatırımların 6. Bölge teşvik uygulamalarından yararlanma imkânına son verildi.

Söz konusu karar ile Elazığ’ın de içinde bulunduğu Cazibe Merkezi Programı kapsamında olan 4. ve 5. Bölge illerindeki yatırımların 6. Bölge desteklerinden yararlanma imkânı 21 Ağustos 2020 itibari ile sonra erdirilmiş oldu.

Bu uygulama ile ilgili olarak Elazığ Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Asilhan ARSLAN’ın imzasıyla Sn. Cumhurbaşkanı başta olmak üzere ilgili makamlara konuyla ilgili raporun gönderildiği ve sürecin nasıl yönetildiğine dair basın açıklaması yayınlandı. 

Yayınlanan raporu Elazığ TSO’dan rica ederek inceleme imkânı buldum.

Bu raporda;

20 Ocak 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 2017/11133 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” ile sektör ayrımı kaldırılarak konfeksiyon, iplik, plastik, hazır beton gibi yatırımların OSB’de yatırım yapılması koşuluyla 6. Bölge desteklerinden yararlanılmasına imkan sağlandığını,

Bu karar ile OSB’de gerçekleştirilen yatırımların 6. Bölge şartlarında 6. Bölgede uygulanan desteklerden aynı oran, miktar ve sürelerde yararlanma imkânını getirdiğini,

Bu değişiklik sonrası Elazığ’da tekstil ve hazır giyim sektöründeki yatırımların büyük artış gösterdiğini ve OSB’de arsa tahsis başvuru taleplerinin yoğunlaştığını,

6. Bölge desteklerinin etkisi ile 2017 yılından itibaren alınan teşvik belgesi sayısının yıl bazında 3 kat arttığını,

Sabit yatırım tutarlarında 2013 yılı hariç tutulduğunda ise yıl bazında ortalama kırk katlık artış gözlemlendiğini,

6. Bölge desteklerinin emek yoğun sektörlere daha fazla avantaj sağlamanın etkisi ile teşvikli yatırımların ilave istihdam sayısı yıllık yüz mertebesinden iki bine yükseldiği,

Bu teşvikle yatırımcıların dikkatini Doğu ve Güneydoğu illerine çekerek topyekûn bölgede yatırımların artmasına sebep olduğu belirtilerek 6. Bölgede olmanın getirdiği avantajlar sıralanmıştır.

Bu raporun devamında ise;

Söz konusu karar ile Elazığ’ın yatırımlar için cazibesinin düştüğü, 2017 öncesi dönemde olduğu gibi yatırım için en avantajlı bölge olmaktan çıkarıldığı,

Sigorta Primi İşçi Hissesi ve Gelir Vergisi Stopajı desteklerinin kaldırıldığı, teşvik belgeli yeni yatırımlar için işçi başı maliyetinin artacağı,

İlimizde uygulanan 6.Bölge teşvikler baz alınarak yapılan bazı yatırımların atıl kalması söz konusu olacağı,

Bu şartlarda Elazığ 2. OSB’nin yatırım alması ve 1. OSB’deki ilave alanların yatırımcılara tahsis edilmesinin oldukça zorlaşacağı,

Yine ilimizdeki hızlı istihdam oluşturan ve 6. Bölge desteklerinden dolayı ilimize gelen konfeksiyon yatırımların, mezkur karar ile gelen dezavantajlardan kaynaklı ilimizi tercih etmeyecekleri,

24 Ocak Depremi ile ilimizde oluşan işsizliğe hızlı çözüm sağlama amacıyla projelendirilen ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Fırat Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen Tekstil Vadisi Projesi beklenen etkinin çok gerisinde istihdam oluşturabileceği belirtilerek 6. Bölgeden çıkarılmanın dezavantajları sıralanmıştır.

Raporun son bölümünde ise Elazığ Ticaret ve Sanayi Odası’nın önerileri yer almaktadır.

Bu öneriler sıralanmadan önce; teşvik uygulamaları kapsamında 1999 yılından beri Elazığ sürekli mağduriyet yaşamış bir il olduğu, bu düzenleme de Elazığ’ın yine çok ciddi manada mağduriyetine neden olacak, daha sonra yapılacak yeni bir düzenleme ilin kaybının telafisine imkân vermeyeceği belirtilmiştir.

Devamında ise;

“24 Ocak 2020 tarihinde Elazığ çok ciddi bir deprem felaketi ile karşı karşıya kalmıştır. Bu felaketin yaralarının sarılması noktasında devletimizin çok değerli destekleri olmuş, COVİD-19 süreci ile birlikte Ülke genelinde verilen desteklerle ilimiz iş dünyası bu desteklerden istifade etmiştir. Elazığ depremi sonuçları itibarı ile yaklaşık 5.500 işyerinin yıkılması, 40 bin bağımsız meskenin ağır hasar alması ve yıkılması ile sonuçlanmış ve yaklaşık 100 bin kişinin göç hareketine neden olmuştur. Depremin bu yıkıcı etkilerinin ortadan kaldırılması ve ilin normalleşme sürecine geçmesinin iyimser 5 yıl zaman alacağı ön görülmektedir. Bu süreçte ilimizin cazibesini koruması, işsizliğin artamaması, kaynakların ekonomiye kazandırılması ve yeni yatırımlarla ilin kalkınma ve gelişmesinin devamı için yeni tedbir ve destekler beklerken, bu karar iş dünyası üzerinde çok olumsuz bir etki yaratmıştır”  denilerek Elazığ’ın teşvik sisteminde 6. Bölgede kalması gerektiği dile getirilerek öneriler sıralanmıştır.

Rapor, Yasanın öncesi sonrası ve olabilecekleri de ön gören çok başarılı bir çalışma olarak dikkat çekmektedir.

Elazığ Ticaret Odası yönetimine ve Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Asilhan Arslan’a bu hassasiyetlerinden dolayı teşekkür ederek diyoruz ki;

ELAZIĞ SAHİPSİZ DEĞİL…

07.09.2020

Süleyman Yapıcı

Günışığı Gazetesi