Bu yazı; Elazığ Kent Konseyi olağan genel kurulundan sonra yazılacaktı. Ancak devam eden yazı serisi ve araya giren kurban bayramından dolayı bu haftaya sarktı.

Elazığ Kent Konseyi 26 Temmuz 2019 tarihinde yapmış olduğu olağan genel kurul sonucunda;

Başkanlığa Murat Ergen, Yürütme Kurulu üyeliklerine ise; Osman Özçelik, Yavuz Köse, Necati Karataş, Ercan Sözüer, Filiz Özel, Enes Çiçek, Süleyman Yapıcı ve Hasan Üstündağ seçilmişlerdir.

Başkan ve içinde bulunduğum yürütme kurulunu tebrik ediyor, başarılar diliyorum.

Kent konseyi nedir, kuruluş amacı görev ve çalışma ilkeleri nelerdir?

Kent konseyleri önce İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan ve daha sonra da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından güncellenen yönetmelik ile amaç, kapsam, dayanak, görevleri ve çalışma ilkeleri ile birlikte iş ve işleyişi tespit edilmiştir.

Bu yönetmelik çerçevesinde kısaca Kent konseyi hakkında kamuoyunu bilgilendirmek istiyorum.

Bu yönetmeliğe göre kent konseylerinin kuruluş amacı;

“Kent yaşamında, kent vizyonunun ve hemşehrilik bilincinin geliştirilmesi, kentin hak ve hukukunun korunması, sürdürülebilir kalkınma, çevreye duyarlılık, sosyal yardımlaşma ve dayanışma, saydamlık, hesap sorma ve hesap verme, katılım, yönetişim ve yerinden yönetim ilkelerini hayata geçirmektir.”

Bu yönetmeliğe göre ise kent konseyin belli başlı görevleri şunlardır:

     a) Yerel düzeyde demokratik katılımın yaygınlaştırılmasını, hemşehrilik hukuku ve ortak yaşam bilincinin geliştirilmesini, çok ortaklı ve çok aktörlü yönetişim anlayışının benimsenmesini sağlamak,

     b) Sürdürülebilir gelişmenin sağlanması ve bu konuda ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik planların hazırlanması ve uygulanmasını sağlamak,

     c) Kente ilişkin temel stratejiler ve faaliyet planlarının belirlenmesinde, uygulama ve izleme süreçlerinde tüm kenti kapsayan ortak bir aklın oluşturmasına katkıda bulunmak,

     ç) Yerellik ilkesi çerçevesinde katılımcılığı, demokrasiyi ve uzlaşma kültürünü geliştirmek,

     d) Kentin kimliğine ilişkin tarihi, kültürel, doğal ve benzeri değerlere sahip çıkmak ve geliştirmek,

     e) Kent kaynaklarının etkili, verimli ve adil kullanımına katkıda bulunmak,

     f) Sürdürülebilir kalkınma anlayışına dayalı kentin yaşam kalitesini geliştiren, çevreye duyarlı ve yoksulluğu giderici programları desteklemek,

     g) Sivil toplumun gelişmesine ve kurumsallaşmasına katkıda bulunmak,

     ğ) Çocukların, gençlerin, kadınların ve engellilerin toplumsal yaşamdaki etkinliklerini arttırmak ve yerel karar alma mekanizmalarında aktif rol almalarını sağlamak,

     h) Kent yönetiminde saydamlık, katılım, hesap verebilirlik, öngörülebilirlik ilkelerinin uygulanmasına katkıda bulunmak,

     ı) Kent konseyinde oluşturulan görüşlerin değerlendirilmek üzere ilgili belediyeye gönderilmesini sağlamaktır.

Kent konseyleri bu görevleri çerçevesinde; yerel düzeyde demokrasiyi, katılımı ve yönetişimi harekete geçirmek için önemli bir araçtır. Kent konseyleri yerel ihtiyaçların tespit edilmesi ve varsa sorunların çözülmesi için ortak akıl çerçevesinde faaliyet yürüterek hazırlanan öneri, görüş, proje ve kararların görüşülmek ve belediye tarafından uygulanması için Belediye Meclisine sunar.

Kent konseyi; kent yönetimindeki bütün faaliyetleri izleyerek rapor oluşturup kamuoyuna sunulmasını, tartışma olanaklarının yaratılmasını sağlamaktadır. Böylece hem kentteki mevcut sorunların çözümüne hem de geleceğe yönelik politikaların yapımına katkıda bulunmaktadırlar.

Kent konseyi kimlerden oluşur?

Yine yönetmeliğe göre kent konseyi; merkezi yönetimi, yerel yönetimi, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarını ve sivil toplumu ortaklık anlayışı ile buluşturmak üzere aşağıda belirtilen kişi, kurum ve kuruluş temsilcilerinden oluşur:

     a) Mahallin en büyük mülki idare amiri veya temsilcisi,

     b) Belediye başkanı veya temsilcisi,

     c) Sayısı 10’u geçmemek üzere illerde valiler, ilçelerde kaymakamlar tarafından belirlenecek kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri,

     ç) Toplam mahalle muhtarlarının kendi aralarında seçecekleri 20 temsilci,

     d) Beldede teşkilatını kurmuş olan siyasi partilerin temsilcileri,

     e) Üniversitelerden ikiden fazla olmamak üzere en az bir temsilci,

     f) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının, sendikaların, noterlerin, baroların ve ilgili dernekler ile vakıfların temsilcileri.

Kısaca kent konseyi; merkezi hükümet, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve meslek odaları gibi kent yaşamını doğrudan etkileyen yönetim yapılarının sürdürülebilir kalkınma, çevreye duyarlılık, sosyal dayanışma, şeffaflık, hesap verebilirlik, katılım ve yerinden yönetim gibi temel prensipler çerçevesinde kenti ortak akıl ve uzlaşı ile yönetmelerine imkân veren demokratik yapılardır.

Kent konsey üyeleri aynı zaman genel kurul üyesi olup aralarından birinci dönem için iki, ikinci dönem için üç yıl görev yapmak üzere bir başkan ve en az yedi yürütme kurul üyelerini seçerler.

Kent konseyi genel kurul üyeleri, başkan ve yürütme kurulu ile birlikte daha sonra oluşturulacak meclis ve çalışma guruplarında görev alanların tümü gönüllülük esasına göre görev yaparlar. Maaşları ve herhangi bir maddi gelir elde etmezler.

Kent konseylerinin kendilerine ait bir bütçesi olmayıp tamamen belediyelere bağımlı hale getirilmiştir. Yine bu yönetmeliğe göre; “Belediyeler kent konseylerine, bütçelerinden ödenek ayırmak suretiyle ayni ve nakdi yardım yapar ve destek sağlar.”

Kent konseylerinin en önemli sorunlarından biri bağımsız bütçe sorunudur. Bu nedenle kent konseyleri kurumsallaşmamakta, teknik, fiziki ve idari kapasitesi zayıf kalabilmekte, tarafsız davranamamakta, belediyenin gölgesinde kalabilmektedir.

Bu da kent konseylerinin görev yapmada elini kolunu bağlamaktadır.

Kesin çözüm; Kent konseyleri, bir kanunla kalkınma ajansları gibi bir bütçeye tabi olabilirler.

Geçici çözüm ise; belediye bütçesinden kent konseylerine “kent konseyi payı veya bütçesi” verilmesidir.

Tamamen gönüllük esasına dayanan Elazığ Kent Konseyi’nin hep birlikte Elazığ için iyi şeyler yapacağına inanıyorum.  

26.08.2019

Süleyman Yapıcı

Günışığı Gazetesi